ESTETİK GÜLÜŞ TASARIMI

Gülüş Tasarımı-Smile Design

Gülüş tasarımı (smile design), bireyin aynaya baktığında veya güldüğünde kendini nasıl görmek istediği ile diş hekiminin, hekimlik, estetik ve sanatı birlikte uygulayarak, hastanın yaşı, yüz şekli, ten rengi, dudaklar, dişler, diş etleri ve çevre dokuların durumunu dikkate alarak bireye özel ideal gülüşü tasarlaması ve yaratmasıdır.

Her Gülüşün Bir Hikayesi Vardır

Gülüşün Önemi ?

Gülme, yüz kaslarının kasılması ile meydana gelen bir yüz ifadesidir. Sıcak ve güzel bir gülüş her dilde aynı anlama gelir. Gülümseme bulaşıcıdır. Gülüş, bireyin kendisine güven duygusunun ilk anahtarıdır. İçten gelen, etkileyici ve samimi bir gülüş, toplumda kişiler arası ilişkilerde kabul ettirici bir rol oynar. Gülümseme esnasında beyin endorfin salgılar. Bireyi rahatlatır. Bununla birlikte, bir çok kişi rahat gülemez, gülme konusunda kendini sınırlar.

Gülme ile diş ve diş etleri ön plana çıkar. Bireylerin, gülmekten kaçınmalarının en önemli nedeni, ağız ve diş sağlığı sorunları ile dişlerdeki renk, şekil ve kapanış bozukluklarıdır.

Neden, Gülüş Tasarımı ?

Dişlerdeki renk, şekil ve kapanış bozuklukları, psikolojik rahatsızlıklara kadar varan problemlere yol açabilmektedir.

Günümüzde, diş hekimliği alanında kullanılan estetik ve restoratif amaçlı yeni malzemelerin gelişmesi, teknolojinin sunduğu olanakların diş hekimliği alanında uygulanması, pek çok, renk, şekil ve pozisyon bozukluklarının tedavisini mümkün hale getirmiştir.

Gülüş Tasarımında Ne Önemlidir? Nereden Başlanır?

Gülüş tasarımı yapılırken, gülüş ifadesini etkileyen faktörler birlikte dikkate alınır. Bu etkenler: Yüz hatlarınız, Cinsiyetiniz, Yaşınız, Gülüşünüzün Simetrisi, Dişlerinizin sıralanışı ve renkleri, Dudaklarınız, Dişetleriniz dir. Bununla birlikte, gülüş dizayna kişinin yüzünün geometrik şekline uygun diş formlarının seçilmesi ile başlanır.

Cinsiyet, Diş ve Gülüş

Kadın ve erkek anatomisi birbirinden farklıdır. Erkeklerde yüz hatları daha keskin ve belirgindir. Alın, burun ve çene ucu orantısı cinsiyetler arasında farklılık gösterir. Kadınlarda geçişler daha yumuşak, burun ve kaş kemerleri daha siliktir. Dişlerde de aynı yansıma vardır.

Kadın dişlerinin köşeleri daha yumuşak döner, yuvarlık ve ovaldir. Kesici diş kenarları alt dudak eğimini takip eder. Gülme hattı yukarı doğru kavislidir. Ön iki keser diş yandaki dişlerden daha iri ve daha uzundur. Komşu dişlerin köşeleri arasında minik aralıklar vardır.

Erkeklerde ise, ön dört keser diş arasında önemli boy farkları yoktur. Komşu dişler daha düz bir hatta birleşir. Gülme hattı, kadınlara nazaran daha düzdür. Dişlerin hatları düz ve köşeli olup, yer yer kare ve dikdörtgen formludur, daha belirgindir.

Gülüş İfadeleri ve Tasarımı

1-Çekici Gülüş (Sexy Smile)

Genç bireylerde, ön dişler yan dişlere göre daha uzundur. Bu durum, bireyi genç gösteren etmenlerdendir. Ancak, bazen kalıtsal nedenlerle ön dişlerin boyu kısa olduğu gibi, bazen de yıllara sari aşınma nedeniyle, ön dişler yıpranır ve boyları kısalır. Bu durum, bireyde yaşlı bir görüntüye neden olur. Oysa, bireyin çekici bir görüntüye sahip olabilmesi için ön dişlerin diğer dişlere göre daha uzun olması gerekir.

Çekici gülüş katagorisinin karekteristik özelliği, ön dişlerin yan dişlere göre fark edilir derecede uzun tasarlanmasıdır. Çekici gülüşte dişler, doğala göre biraz daha beyazdır. Genellikle bayanlar tarafından tercih edilen bu tarz tasarlama ve uygulamayla bireye genç, dinamik ve çekici bir görünüm kazandırılması amaçlanır.

2-Entellektüel Gülüş (Sophisticadet Smile)

Genç bireylerde, dişler ilk sürdüğünde dişlerin uzunlukları birbirinden faklıdır. Ancak, zamanla dişlerde meydana gelen aşınma sonucu dişler aynı boya gelir, düz ve keskin hatlı olur, yuvarlık hat yoktur. Bu durum, bireye yaşlı bir görünüm verir. Entelektüel gülüş dizaynı ile dişlere yeni bir form verilerek, yüze olgun, bilgili ve entelektüel bir ifade kazandırılır.

3-Sportif Gülümseme (Sporty Smile)

Çekici gülüş tasarımı ile çocuksu ve genç bir ifade kazandırılması, entellektüel gülüş tasarımı ile de bireye ciddi bir ifade kazandırılması hedeflenir. Sportif gülümseme ise, bu iki tarzın arasında bir tasarlamadır. Dişler çekici gülümseme kadar uzun ve birbirinden ayrı değildir. Biraz daha birbirine yakındır. Ancak, entelektüel gülümseme kadar da tekdüze değildir. Sportif gülümsemede, orta kesici dişler, yan kesici dişlerden biraz daha uzun tutularak, bireye içten, samimi ve sıcak bir ifade kazandırılması amaçlanır. Özellikle orta yaş grubu bireyler için uygun bir gülümseme şekli ve tasarımıdır.

GÜLÜŞ TASARIMI KAVRAMLAR VE KRİTERLER

Estetik diş hekimliği ve diş estetiği,  gülüş tasarımından bağımsız olarak düşünülemez. Gülüş tasarımı da, kendi içinde bir kısım kavram ve kriterlerden oluşan bir konsepttir.

GÜLÜŞ HATTI

Genç ve çekici bir gülüşe sahip olabilmek için üst ön dişlerin kesici uçlarını birleştiren çizgi ile alt dudağın gülüş sırasındaki hattı birbirini takip etmelidir. Bu iki çizgi arasındaki uyum ne kadar sağlanabilirse, birey o oranda güzel ve çekici bir gülüşe sahip olur.

DİŞETİ HATTI

Gülümsediğinizde görünen diş eti hattı, üst dudak çizgisine paralel olmalıdır.

GÜLÜŞ GENİŞLİĞİ

Estetik bir gülüş için gülümseme hattı içinde arkadaki dişlerin belli oranlarda görünmesi sağlanmalıdır. Bu sağlanmaz ise, ağız içlerinde karanlık bölgeler oluşur ve hoş görüntü oluşturmaz.

EMBRAŞURLAR

Komşu dişlerin uçları arasındaki üçgenimsi boşluklardır. Ancak, yaşlanmayla birlikte dişlerin aşınması sonucu embraşurlar kaybolur. Genç ve çekici bir gülüş için Embraşurlar yeniden tasarlanmalı, ideal ve estetik bir gülüş için , embraşurların boyutları ön dişlerden arka dişlere doğru artmalıdır.

YATAY HİZALAMA

Göz bebeklerinin ortasından geçen farazi çizgi ile keser dişlerin uçlarından geçen farazi düz çizgi birbirine ve yere paralel olmalıdır. Aksi halde, ağızda eğri bir görünüm ortaya çıkar.

DİKEY HİZALAMA

Alın ortası, burun ucu ve çene ucundan geçen farazi dikey çizgi, alt ve üst birinci keser dişlerin tam ortasından geçmelidir. Bu farazi çizginin sağ ve sol tarafında kalan dişler, birbirlerinin simetrisi olmalıdır.

RENK VE GÖLGELER

Doğal dişlerin her bölgesi aynı ve tek düze renk olmaz, saf beyaz olmaz. Diş ne kadar beyaz olursa olsun, cervical zone dediğimiz dişetine yakın kısımlar daha sarımsı, orta bölge daha az sarımsı, insizal zone dediğimiz uç kısımlar ise daha şeffaf ve değişen oranlarda grimsidir.

Ayrıca, bireyin ten rengi ve gözünün akının rengi ile tasarımda önemlidir. Açık tenli bireylerde diş rengi daha sarı görünür. Ya da, bireyin gözünün rengi koyulaşmış ise, diş daha beyaz ve opak durur.

ALTIN ORANLAR

Altın oran, estetik, mimari, grafik ve tasarımda da kullanılan ve phi ( ᵩ=1.618…) sayısı ile ifade edilen bir orandır. Bu oranın Da Vinci’nin çalışmalarında da bulunduğu ifade edilir. Estetik bir gülümseme için gülüş tasarımında da bu oran dikkate alınır. Örneğin, keser dişler ile yan keser dişlerin oranı, ön keser dişlerin yüksekliğinin genişliğine oranı phi (fi) sayısı ile uyumlu olmalıdır.

CAD CAM TEKNOLOJİSİ VE GÜLÜŞ TASARIMI

Estetik diş hekimliği uygulamaların genişlemesinin ve yaygınlaşmasının en önemli nedenlerinden birisi de diş hekimliğinde kullanılan teknolojinin ve materyallerin gelişmesidir.

Özellikle, CAD CAM teknolojisi, genelde diş hekimliği özelde estetik diş hekimliği alanında bir çığır açmıştır diyebiliriz. Basitce bilgisayardan komut alan  frez teknolojisi diyebileceğimiz CAD CAM (Bilgisayar destekli dizayn-bilgisayar destekli üretim) teknolojisi sayesinde, bireyden alçı ile herhangi bir ölçü almaya gerek kalmadan bilgisayara bağlı bir kamerayla hastanın ağız içi ölçüsü mikron seviyedeki hata ile alınabilir hale gelmiştir. Özel kamera sayesinde alınan bu görüntüler, bilgisayar tarafından birleştirilip, amaca uygun özel programlar vasıtası ile alt ve üst çenenin üç boyutlu görüntüsü elde edilebilmektedir. Üç boyutlu görünte elde edildikten sonra, diş hekimi tarafından estetik diş hekimliği kuralları uygulanarak dişlerin şekilleri bilgisayar üzerinden ön görüntülemeye tabi tutulur. Bu görüntüler üzerinden, istenilen estetik sonuçlar alınana kadar, dişler üzerinde gerekli değişiklikler yapılabilir. Amaçlanan gülüş tasarımına uygun, gülüş hattı elde edilebilir, yatay ve dikey hizalama yapılabilir, dişlerin boyutları, bombeleri değiştirilebilir, dişlerin oranları ayarlanıp, embraşurlar istenilen boyutta elde edilebilir.

Ayrıca, dişlere verilen form, bireyin yüz fotoğrafı ile birleştirilerek, restorasyonun genel yüz görüntüsü ile uyumu kontrol edilebiliyor. Gerekirse, dişin formunda yeni düzeltmeler yapılıyor ve dişe nihai şekli veriliyor.

Daha sonra, nihai şekli oluşturulan sanal görüntü, verilen bir komutla mikro frezeleri çalıştıran bilgisayardan destekli lazer kontrollü mikro torna tezgahına aktarılıyor. Mikro torna tezgahı, estetik amaca uygun olarak seçilen zirkonyum veya özel amaç için üretilmiş porselen bloklarını kazıyarak dişleri meydana getiriyor. Metal destek kullanma zorunluluğu ortadan kalktığı için; hem daha sağlıklı, hem de doğal dişe en yakın görüntü elde ediliyor. Ayrıca, zirkonyum veya özel amaç için üretilmiş porselen bloklar, CAD CAM ile işlendiğinde, altındaki dişe oturma hassasiyeti çok yüksek olduğundan, mükemmel adaptasyon elde ediliyor.

Metal seramik tekniğinde en iyi döküm yönteminde ve en ideal şartlarda dahi adaptasyon hassasiyeti 100-150 mikron boyutunda iken, bilgisayar destekli kamera yardımı ile alınan ölçüyü müteakip CAD-CAM ile üretilen zirkonyum ve porselen bloklarında adaptasyon hassasiyeti 10-15 mikron boyutunda oluyor. Bu hassasiyet, protez dişin maksimal uyumunu sağladığı için estetik bir görüntü verdiği gibi bakterilerin içeri girmesini de önlüyor.

CAD CAM sistemin diğer önemli bir avantajı da, gülüş tasarımı ve uygulaması işlemlerinin bir seansta tamamlanabilmesi.